Φωτογραφικοί περίπατοι: Κρύπτη Αγίου Δημητρίου

Mε την ευκαιρία του εορτασμού του πολιούχου της Θεσσαλονίκης, παραθέτουμε μερικά βήματα στο χρόνο και στη λατρεία του Αγίου Δημητρίου μέσα από την ξακουστή κρύπτη που βρίσκεται στον ιερό Μητροπολιτικό ναό του.

Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της κρύπτης δοξολογεί με μοναδικό τρόπο τη "χριστομίμητο σφαγή" του μεγάλου αγίου.

Η καρδιά της Θεσσαλονίκης κτυπά στην κρύπτη του ιερού μητροπολιτικού ναού του Αγίου Δημητρίου. Μια απαραίτητη στάση για τον κάθε επισκέπτη και ακόμη περισσότερο προσκυνητή.

Ο επιβλητικός ναός σας επιφυλάσει κρυμμένα μονοπάτια, στο χρόνο και στις διδαχές μέσα από το βίο του μεγάλου Αγίου Δημητρίου.

Οι πύλες λοιπόν ανοίγουν σε ένα ακόμη περίπατο...

Ο άγιος Δημήτριος, θαυματουργός προστάτης της Θεσσαλονίκης, έγινε αμέσως μετά την επιβολή του Χριστιανισμού αντικείμενο λατρείας. Στο ναό μετά την ίδρυσή του(μέσα 5ου αιώνα) τρεις ήταν οι κύριοι χώροι λατρείας.

Το σταυρόσχημο εγκαίνιο στο ιερό του ναού, το εξαγωγικό κιβώριο στο κεντρικό κλίτος και η κρύπτη με την Κρήνη της κάτω από την αψίδα του ιερού.

Αρχικά, τον άγιο λάτρευαν στην κρύπτη μέσω του αγιάσματος που λάμβαναν οι πιστοί από την κρήνη, στην οποία το νερό παρείχε πηγάδι που σώζεται ακόμη βόρεια του ιερού. Η τοιχογράφηση των κογχών της Κρήνης με κιβώρια φανερώνει ότι το αγίασμα είχε τη σημασία της «πηγής της ζωής».

Μετά το 10ο αιώνα η κρήνη συνδέεται με τη λατρεία του αγίου ως Μυροβλήτου. Οι αλλαγές στις δεξαμενές της κρήνης και η προσθήκη μιας ακόμη δεξαμενής, προσδίδουν μεγάλη προσέλευση πιστών που συνέλεγαν το μύρο με διάφορα δοχεία, πήλινα, γυάλινα ή μεταλλικά.

Τα τελευταία έδιναν τη δυνατότητα μεταφοράς του θαυματουργού μύρου. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα κουτρούβια (μολύβδινα μικρά δοχεία στο σχήμα παλαιοχριστιανικών ευλογιών που είχαν έκτυπη σε κάθε πλευρά τη μορφή μυροβλύτη αγίου. )

Παράλληλα μύρο περιείχαν περίαπτα φυλακτά και κιβωτίδια από πολύτιμα μέταλλα, που άλλοτε είχαν τη μορφή της σαρκοφάγου του αγίου και άλλωτε του κιβωρίου του.

Προσεκτικά φωτισμένες λεπτομέρειες διαφόρων τμημάτων της κρύπτης.

Η εξάπλωση που είχαν τα λατρευτικά αυτά αντικείμενα τόσο στη Βαλκανική και τη Ρωσία όσο και στη Δύση φανερώνει τη φήμη και τη διάδοση της λατρείας του αγ. Δημητρίου.

Εξωτερικό του ναϊδρίου της Κρύπτης

Την εποχή αυτή το Βυζάντιο κινεί μια σειρά αγωγών εναντίον του Ισλάμ, που μερικοί σημερινοί μελετητές χαρακτηρίζουν ως ιερούς πολέμους στους οποίους ο Άγιος Δημήτριος κατέχει εξέχουσα θέση. Αυτό φαίνεται και από την κοπή νομισμάτων από το νομισματοκοπείο της Θεσσαλονίκης τον 13ο αιώναμε τη μορφή του σε προτομή ή ολόσωμη , ενώ συνοδεύει τον αυτοκράτωρα κρατώντας μαζί του το λάβαρο και τον 14ο αιώνα με απεικόνιση του μαρτυρίου του.

Η χρήση της Κρύπτης ως λατρευτικού χώρου πρέπει να σταμάτησε μετά την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους, οπότε άρχισε και η επιχωμάτωσή της.

Διαφορετικές απόψεις από το κιβώριο της κρύπτης

Ιστορικός διάλογος μεταξύ του αυτοκράτωρα Μαξιμιανού Ερκούλιου και αγίου Δημητρίου.

-Εγώ λοιπόν θα σου ανταποδώσω κατά την μολυσμένη γνώμη σου. Θα βασανισθείς και θα τιμωρηθείς με πολλά βάσανα, για να μάθεις ποιος είμαι εγώ και ποιος είσαι εσύ και τι μπορεί να κάνει ο Θεός σου για σένα».

-«Βασιλιά, τις τιμωρίες και τα βάσανα με τα οποία με απειλείς εγώ τα θεωρώ ως χαρά και αγαλλίαση, διότι αυτά θα μου χαρίσουν την βασιλεία των ουρανών και ατελείωτη τιμή».

Προς όλους εμάς που κακομουτσουνιάζουμε στα πρώτα ψήγματα πόνου και δυσκολίας...